چک لیست جرثقیل سقفی نوعی گواهی و سند است که توسط مهندسان مجموعه جرثقیل قلی‌زاده و مدیران فنی تهیه و تنظیم می‌شود. سپس آن را در اختیار اپراتور‌ها و افرادی که از نزدیک با جرثقیل سروکار دارند قرار می‌دهند. در سند مربوطه سؤالات مهمی در رابطه با قطعات اصلی و حساس جرثقیل مطرح شده‌اند. بنابراین اپراتور‌ها هر سؤال مطرح شده را با جدیدت و وسواس بالا مورد بررسی قرار داده و در چک لیست ثبت می‌کنند. به طور معمول چک لیست را به نحوی تهیه می‌کنند که اپراتور با جواب‌های کوتاه و یا تیک زدن بتواند به سؤالات آن پاسخ دهد.
به دلیل اهمیت بالای چک لیست جرثقیل سقفی، اپراتور‌ها آن را روزانه و پیش از شروع به کار دستگاه مورد بررسی قرار می‌دهند. این کار به جهت اطمینان از ایمنی و کارکرد صحیح جرثقیل انجام می‌گیرد. مراحل بررسی و چک کردن جرثقیل سقفی به این شکل است که اپراتور ابتدا قطعات مهم دستگاه را به صورت چشمی کنترل می‌کند. به این ترتیب از آماده به کار بودن آن اطمینان پیدا می‌کند. سپس برخی از تجهیزات جانبی جرثقیل سقفی مانند زنجیر، تسمه و چهار قلاب را به صورت مجزا چک می‌کند.
مهم‌ترین موارد درج شده در چک لیست جرثقیل سقفی
یک اپراتور باتجربه که به عنوان بازرس مسئول چک لیست جرثقیل سقفی می‌باشد، موارد ذیل را مورد بررسی قرار داده و در چک لیست درج می‌نماید.
- ترمز‌ها یا قفل‌ها
- قطع کن‌ها
- قلاب‌ها و قرقره‌ها
- شیطانک
- ریموت کنترل
- ریل‌ها و چرخ‌های کالسکه
- روغن‌ریزی قطعات
- ضربه گیر‌ها
- نردبان و راهرو‌ها
- زنجیر بالابر یا سیم بکسل
- هوک
- نور و روشنایی محیط کار
نکات مهم در چک لیست جرثقیل سقفی و بازرسی آن
علاوه بر موارد ذکر شده نکات مهم دیگری نیز وجود دارند که باید در چک لیست جرثقیل سقفی مورد توجه قرار بگیرند.
- آیا در طراحی و ساخت و نصب این نوع جرثقیل توجهی به افزایش تناژ توسعه آینده واحد شده؟
- آیا طی دو سال گذشته حادثه‌ای در رابطه با جرثقیل سقفی رخ داده است؟
- آیا جرثقیل سقفی توسط بازرسان حرفه‌ای هر ۶ ماه یکبار مورد بازدید قرار گرفته است؟
- آیا افراد مسئول کار با جرثقیل سقفی با نحوه کار کردن با آن آشنایی کامل دارند؟
توصیه روزانه مربوط به چک لیست جرثقیل سقفی
در چک لیست جرثقیل سقفی موارد دیگری نیز درج شده‌اند که مربوط به توصیه‌های روزانه بازدید از این دستگاه می‌باشند. از جمله:
- تحت هیچ شرایطی در وضعیت ناامن و نامناسب نباید با دستگاه کار کرد.
- لازم است هر روز و پیش از آغاز به کار جرثقیل، آن را از لحاظ یافتن نقص و خرابی‌های فیزیکی شکستگی جوش‌ها، ترک خوردگی و کج شدن اجزای مورد بازرسی قرار داد.
- باید به هر نوع ترک خوردگی یا ورآمدگی رنگ در نقاط حساس دستگاه مانند اتصالات و گوشه‌ها توجه کرد.
- در صورت خرابی بخشی از جرثقیل سقفی تا پیش از انجام تعمیرات نباید از آن استفاده کرد.
- لازم است پیچ و مهره یا بست‌های گم شده و شل را بر اساس دستورالعمل‌های کارخانه سازنده این نوع جرثقیل‌های سفت و یا جایگزین کرد.
مزایای چک لیست جرثقیل‌های سقفی
چک لیست جرثقیل سقفی گزینه‌ای ایده‌آل و قابل اطمینان در جهت پیشگیری از هر گونه خرابی، نقص، آسیب و اتفاقات غیر مترقبه و ناگوار در زمان کار با این دستگاه است. در صورت استفاده از جرثقیل در محیط کار بهتر است از یک برنامه منظم و هدفمند برای نگهداری و ارزیابی روزانه، ماهانه و سالانه آن در نظر داشته باشید.
لازم به ذکر است که اگر بخشی از جرثقیل سقفی دچار آسیب و خرابی شود و نسبت به تعمیر آن اهمالی صورت بگیرد حتماً آسیب و خطرات جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت. بنابراین لازم است برنامه بازرسی به طور منظم و توسط افراد حرفه‌ای و متخصص انجام بگیرد.
انواع بازرسی و چک لیست جرثقیل سقفی
چک لیست جرثقیل سقفی شامل چند نوع بازرسی می‌شود. از جمله:
- بازرسی‌های ماهانه: معمولاً از این چک لیست جهت انجام بازرسی ماهانه جرثقیل سقفی و بالابر استفاده می‌شود.
- بازرسی‌های قبل از استفاده: از این نوع از چک لیست هم به عنوان بازرسی و ارزیابی جرثقیل سقفی و هم وینچ‌ها و بالابر پیش از شروع به کار دستگاه استفاده می‌شود.
دستورالعمل‌های بازرسی و عملیاتی در چک لیست جرثقیل سقفی
در چک لیست جرثقیل سقفی معمولاً مواردی را به عنوان دستورالعمل‌های بازرسی و عملیاتی درج می‌کنند که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. برخی از مهم‌ترین این دستورالعمل‌ها عبارتند از:
- باید میزان بار در هر طرف جرثقیل سقفی سوله یا بالابر مشخص شده باشد. همچنین از کف بتوان آن را قرائت کرد.
- لازم است برچسب‌های هشدار تمیز و خوانا باشند.
- باید قلاب جرثقیل از نظر تغییر شکل، ترک، خمیدگی و آسیب بیش از حد مورد بررسی قرار بگیرد.
- باید قفل ایمنی قلاب در جای خود قرار گرفته و به درستی کار کند.
- جرثقیل از لحاظ اتصال قلاب و وسایل ایمن مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.
- لازم است زنجیر بالابر و اتصالات انتهایی از نظر سایش بیش از حد، پیچش، اعوجاج و تداخل مناسب مورد بررسی قرار بگیرند.
- بهتر است پیش از آغاز کار میزان سوخت، مایع خنک‌کننده و روغن و سطح آن و همچنین وضعیت روانکاری کنترل شود.
- پرسنل با تجربه باید پیش از آغاز به کار جرثقیل نشان دهنده ایمنی بار با مقدار درست تنظیم شده را کنترل نمایند.
- باید وزنه‌های تعادل به خوبی و با دقت بالا بررسی و کنترل شوند.
- باید از قرارگیری صحیح سیم‌ها، طناب‌ها و زنجیر‌ها در شیار‌های درام اطمینان حاصل کرد.
- باید از عدم شل شدگی، شکستگی و یا آسیب دیدگی وینچ، اهرم، چرخ دستی، پل، باند و تیر جرثقیل اطمینان حاصل کرد.
- گیره یا سیستم‌های الکتریکی را به خوبی کنترل کرد.
- بلوک بار و درام‌ها را مورد ارزیابی دقیق قرار داد.
- باید محل استاپ انتهایی را به خوبی بررسی کرد.
- کنترل‌های آویز باید بررسی شوند تا از عدم آسیب دیدگی آنان اطمینان حاصل کرد.
- بهتر است بالابر، پل و سیستم ترمز چرخ دستی را از لحاظ عملکرد صحیح بررسی کرد.
جمع‌بندی
چک لیست جرثقیل سقفی راهی مهم و البته ضروری جهت حفظ ایمنی جان افراد است. از طرفی با انجام صحیح دستورالعمل‌های چک لیست و بررسی دقیق تمام اجزای این دستگاه می‌توان برای مدت‌های طولانی از آن بدون صرف هزینه‌های اضافی استفاده کرد. علاوه بر آن با چک لیست می‌توان بازده کاری جرثقیل را بالا برد و پروژه‌های در دست را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به اتمام رساند. در صورت نیاز خرابی قطعه یا بخشی از جرثقیل سقفی می‌توان آن را از وبسایت یا مجموعه جرثقیل قلی‌زاده تهیه کرد.
